- Dlaczego dostęp do pewnych publikacji jest ograniczony i można je oglądać jedynie na miejscu w Bibliotece?
- Czy i w jaki sposób mogę otrzymać skany z publikacji ŚBC?
- Czy można zaproponować dokumenty do digitalizacji?
- Chcę wykorzystać publikacje ŚBC w swojej prezentacji/w książce/ na wystawie. Jak opisać ich pochodzenie?
- Czy można zaproponować własny utwór do opublikowania w ŚBC?
- Posiadam ciekawy/rzadki/zabytkowy dokument. Czy bylibyście Państwo zainteresowani jego nabyciem?
- Czy jest możliwe pobranie publikacji i jej plików źródłowych wyższej jakości?
- Gdzie można uzyskać merytoryczną informację o zasobach i treściach ŚBC lub zamówić kwerendę?
- W publikacjach-zasobach ŚBC znalazłem moje dane osobowe. Chciałbym by zostały usunięte (prawo do usunięcia danych, "prawo do bycia zapomnianym" - art. 17 RODO).
- Czy muszę mieć konto użytkownika i do czego ono służy?
- Kto decyduje o wyborze dokumentów do digitalizacji i publikacji w ramach ŚBC i jakie są kryteria ich wyboru?
- Na czym polega wyszukiwanie proste?
- Na czym polega wyszukiwanie zaawansowane?
- Na czym polega wyszukiwanie w indeksach?
Pytanie : Dlaczego dostęp do pewnych publikacji jest ograniczony i można je oglądać jedynie na miejscu w Bibliotece?
Odpowiedź 1: Publikacje tak zabezpieczone to publikacje objęte majątkowym prawem autorskim. Zgodnie z
Ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych Biblioteka może je udostępniać wyłącznie na własnym terenie, w sieci lokalnej.
Są one dostępne w czytelniach biblioteki.
Uwaga: W przypadku zbiorów objętych majątkowym prawem autorskim biblioteka nie wykonuje dla czytelników usług reprograficznych, digitalizacyjnych oraz nie przesyła plików z kopiami tych zbiorów.
W ŚBC możemy publikować (tj. zwielokratniać i rozpowszechniać) bez ograniczeń dokumenty:
a) z tzw. domeny publicznej, tj. takie, które nie są objęte majątkowym prawem autorskim lub takie, dla których prawo to wygasło. Są to np. dokumenty i publikacje urzędowe, czasopisma po 70 (+1) latach od daty wydania, utwory, dla których minęło 70 (+1) lat od daty śmierci autora lub ostatniego współtwórcy (np. ilustratora, tłumacza, fotografika etc.).
b) licencjonowane w postaci wolnych licencji typu
Creative Commons lub na licencji udzielonej przez właściciela praw na ich zwielokrotnianie i rozpowszechnianie.
c) które wydały instytucje współtworzące ŚBC i posiadają do nich prawa.
Publikacje ŚBC określają status prawny dokumentów w polu opisu "Prawa". W razie braku opisu, publikacje można wykorzystywać w ramach dozwolonego użytku osobistego, ewentualnie skontaktować się z
instytucją udostępniającą dokument, wskazaną w polu opisu dokumentu "Lokalizacja oryginału".
Pytanie: Czy i w jaki sposób mogę otrzymać skany z publikacji ŚBC?
Odpowiedź 2: Uwaga: ze względu na ograniczenia prawnoautorskie część publikacji ŚBC jest pozbawiona dostępu do treści i dostępna wyłącznie w sieci lokalnej Biblioteki Śląskiej. Biblioteka nie wykonuje dla czytelników usług digitalizacyjnych oraz nie przesyła plików z kopiami tych zbiorów lub ich fragmentów. Więcej - patrz odpowiedź 1.
Dla pozostałych publikacji:
- część publikacji umożliwia samodzielne pobieranie skanów źródłowych (TIFF) - patrz odpowiedź 7.
- dla pozostałych publikacji można zwrócić się o bezpłatne udostępnienie skanów pod adresem digitalizacja@bs.katowice.pl - dla publikacji Biblioteki Śląskiej.
W przypadku dokumentów innych instytucji (nazwa w polu opisu "Lokalizacja oryginału"), należy zwrócić się bezpośrednio do nich, ustalając warunki wykorzytania.
Zamówienie skanów winno zawierać tytuł, link do publikacji oraz określenie numeru skanu bądź strony oryginału (ewentualne dookreślenie jej fragmentu).
Pytanie: Czy można zaproponować dokumenty do digitalizacji?
Odpowiedź 3: Tak, o ile należą one do domeny publicznej. W oparciu o
katalog Biblioteki Śląskiej należy przesłać dane dokumentu (autor, tytuł, sygnatura, ewentualnie link do rekordu katalogu) na adres
digitalizacja@bs.katowice.pl. Po weryfikacji prawno-autorskiej dokument zostanie zeskanowany i opublikowany. Ze względu na unikanie powielania digitalizacji w systemie polskich bibliotek cyfrowych, należy sprawdzić z pomocą serwisu
Federacji Bibliotek Cyfrowych, czy proponowany dokument nie jest już zdigitalizowany i prezentowany w Internecie.
Pytanie: Chcę wykorzystać publikacje ŚBC w swojej prezentacji/w książce/na wystawie. Jak opisać ich pochodzenie?
Odpowiedź 4: O ile odniesienie nie ma charakteru regularnego przypisu (z podaniem linku do opisu publikacji w ŚBC), wykorzystaną publikację lub ich zbiór należy opisać:
>>Ze zbiorów [nazwa instytucji z pola "Lokalizacja oryginału" opisu dokumentu], z zasobów ŚBC<<
Pytanie: Czy można zaproponować własny utwór do opublikowania w ŚBC?
Odpowiedź 5: Tak, o ile posiadacz praw autorskich do utworu udzieli na niego licencji. Warunkiem publikacji w ŚBC jest spisanie umowy licencyjnej, umożliwiającej Bibliotece digitalizację i/lub publikację dokumentu. (
Uwaga:
licencję może udzielić wyłącznie podmiot posiadający majątkowe prawa autorskie do utworu, posiadanie egzemplarza dokumentu nie jest tożsame z posiadaniem praw do utworu).
Po podpisaniu umowy licencyjnej należy przesłać utwór do publikacji w preferowanym formacie PDF. W przypadku dokumentu drukowanego Biblioteka wykona jego digitalizację ze zbiorów własnych, a jeśli nie posiada egzemplarza, winien być on dostarczony do
IMC Digitarium BŚ. W celu opublikowania własnego dokumentu prosimy o kontakt pod adresem:
digitalizacja@bs.katowice.pl.
Pytanie: Posiadam ciekawy/rzadki/zabytkowy dokument. Czy bylibyście Państwo zainteresowani jego nabyciem?
Pytanie: Czy jest możliwe pobranie publikacji i jej plików źródłowych wyższej jakości?
Odpowiedź 7: Tak. Pod oknem publikacji znajduje się menu "Pobierz", skąd można nieodpłatnie pobierać pliki publikacji w dostępnym formacie. Pliki źródłowe w formacie TIFF można pobierać pojedynczo, po wybranym pliku-skanie.
Obecnie nie wszystkie publikacje posiadają podpięte pliki źródłowe, w razie ich braku można zwrócić się o ich bezpłatne udostępnienie pod adresem
digitalizacja@bs.katowice.pl - dla publikacji Biblioteki Śląskiej. W przypadku dokumentów innych instytucji (nazwa w polu opisu "Lokalizacja oryginału"), należy zwrócić się
bezpośrednio do nich.
Publikacje w ŚBC są sukcesywnie uzupełniane o możliwość samodzielnego pobrania plików źródłowych w miarę przenoszenia starego archiwum do zmodernizowanego systemu ŚBC. Skany źródłowe są wykonywane w zależności od typu dokumentu z rozdzielczością 300 (standard), 400 (niektóre czasopisma) lub 600 dpi (niektóre dokumenty stare i zabytkowe). W przypadku potrzeby plików źródłowych o rozdzielczości wyższej, niż dostępna i konieczności ponownego skanowania oryginałów, usługa taka w przypadku zasobów Biblioteki Śląskiej jest odpłatna.
Pytanie: Gdzie można uzyskać merytoryczną informację o zasobach i treściach ŚBC lub zamówić kwerendę?
Odpowiedź 8: Ze względu na wielość podmiotów tworzących zasoby ŚBC i regionalną i lokalną specyfikę zbiorów, zapytania należy kierować
do instytucji udostępniających dane publikacje. Są one wskazane w opisach publikacji, w polach "Lokalizacja oryginału" lub „Publikacja”. W przypadku zasobów Biblioteki Śląskiej o taką informację można zwrócić się
tutaj.
Pytanie: W publikacjach-zasobach ŚBC znalazłem moje dane osobowe. Chciałbym by zostały usunięte (prawo do usunięcia danych, "prawo do bycia zapomnianym" - art. 17 RODO).
Pytanie: Czy muszę mieć konto użytkownika i do czego ono służy?
Odpowiedź 10: Konto użytkownika nie jest konieczne do korzystania z publikacji ŚBC. Obecnie udostępnia ono dodatkowe funkcjonalności: biuletyn e-mail z listą nowo dodanych publikacji oraz półkę czytelniczą umożliwającą zachowanie spisu interesujących publikacji. W celu założenia konta niezbędne jest posiadanie skrzynki e-mail, na którą to, zostanie wysłany link aktywacyjny konta. Aktywacja konta następuje dopiero po kliknięciu przez czytelnika na otrzymany link.
Pytanie: Kto decyduje o wyborze dokumentów do publikacji w ramach ŚBC i jakie są kryteria ich wyboru?
Odpowiedź 11: Cyfrowy zasób ŚBC jest zbiorem kolekcji tworzonych samodzielnie przez współpracujące instytucje w ramach ich własnych programów digitalizacji. Każda z nich kształtuje go autonomicznie i bez nadzoru innych instytucji. Wśród najważniejszych formalnych kryteriów wyboru dokumentów do digitalizacji i publikacji w ŚBC należy wymienić:
- popularność wśród użytkowników (częste udostępnianie),
- konieczność zachowania i ochrony dokumentów (zbiory zabytkowe, w złym stanie zachowania)
- historyczna/naukowa/dziedzinowa wartość,
- rzadkość (unikatowość, jednostkowość),
- związek z regionem (dokumenty dotyczące regionu, wytworzone w regionie lub uniwersalne, lecz przechowywane wyłącznie w tym regionie).
W przypadku zbiorów Biblioteki Śląskiej digitalizacja ma charakter masowy, tj. prowadzona jest w szerokim zakresie, bez wyznaczania szczególnych, wąskich kryteriów wyboru.
Pytanie: Na czym polega wyszukiwanie proste?
Odpowiedź 12: Wyszukiwanie proste polega na wyszukiwaniu słów występujących w wyrażeniu wyszukiwawczym w tekście publikacji, w jej opisie (z możliwością zawężenia zakresu wyszukiwania do jednego elementu opisu np. autora) lub zarówno w opisie publikacji, jak i w jej treści – ustawienie zakresu wyszukiwania na opcję „wszędzie” (wartość domyślna).
Pytanie 13: Na czym polega wyszukiwanie zaawansowane?
Odpowiedź: Wyszukiwanie zaawansowane polega na wyszukiwaniu słów występujących w wyrażeniu wyszukiwawczym w tekście publikacji i (lub) w jej opisie (z możliwością zawężenia zakresu wyszukiwania do jednego elementu opisu), z uwzględnieniem operatorów logicznych. Wyszukiwanie ogólne może być przeprowadzone na poziomie całej biblioteki cyfrowej – przeszukiwane są wtedy publikacje we wszystkich kolekcjach, lub na poziomie wybranej kolekcji – przeszukiwane są wtedy tylko publikacje zgromadzone w tej kolekcji. Ten drugi sposób pozwala skrócić czas wyszukiwania oraz znacznie ogranicza liczbę uzyskanych wyników.
Pytanie 14: Na czym polega wyszukiwanie w indeksach?Odpowiedź: Wyszukiwanie w indeksach, w przeciwieństwie do wyszukiwania ogólnego (prostego i zaawansowanego), ogranicza się do wyszukiwania jedynie w opisach publikacji. Dostępne są indeksy: tytułów, autorów oraz słów kluczowych.