- Dlaczego dostęp do pewnych publikacji jest ograniczony i można je oglądać jedynie na miejscu w Bibliotece?
- Czy i w jaki sposób mogę otrzymać skany z publikacji ŚBC?
- Czy można zaproponować dokumenty do digitalizacji?
- Chcę wykorzystać publikacje ŚBC w swojej prezentacji/w książce/ na wystawie. Jak opisać ich pochodzenie?
- Czy można zaproponować własny utwór do opublikowania w ŚBC?
- Posiadam ciekawy/rzadki/zabytkowy dokument. Czy bylibyście Państwo zainteresowani jego nabyciem?
- Czy jest możliwe pobranie publikacji i jej plików źródłowych wyższej jakości?
- Gdzie można uzyskać merytoryczną informację o zasobach i treściach ŚBC lub zamówić kwerendę?
- W publikacjach-zasobach ŚBC znalazłem moje dane osobowe. Chciałbym by zostały usunięte (prawo do usunięcia danych, "prawo do bycia zapomnianym" - art. 17 RODO).
- Czy muszę mieć konto użytkownika i do czego ono służy?
- Kto decyduje o wyborze dokumentów do digitalizacji i publikacji w ramach ŚBC i jakie są kryteria ich wyboru?
- Na czym polega wyszukiwanie proste?
- Na czym polega wyszukiwanie zaawansowane?
- Na czym polega wyszukiwanie w indeksach?
Pytanie : Dlaczego dostęp do pewnych publikacji jest ograniczony i można je oglądać jedynie na miejscu w Bibliotece?
Odpowiedź 1: Publikacje tak zabezpieczone to publikacje objęte majątkowym prawem autorskim. Zgodnie z
Ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych Biblioteka może je udostępniać wyłącznie na własnym terenie, w sieci lokalnej.
Są one dostępne w czytelniach biblioteki.
Uwaga: W przypadku zbiorów objętych majątkowym prawem autorskim biblioteka nie wykonuje dla czytelników usług reprograficznych, digitalizacyjnych oraz nie przesyła plików z kopiami tych zbiorów.
W ŚBC możemy publikować (tj. zwielokratniać i rozpowszechniać) bez ograniczeń dokumenty:
a) z tzw. domeny publicznej, tj. takie, które nie są objęte majątkowym prawem autorskim lub takie, dla których prawo to wygasło. Są to np. dokumenty i publikacje urzędowe, czasopisma po 70 (+1) latach od daty wydania, utwory, dla których minęło 70 (+1) lat od daty śmierci autora lub ostatniego współtwórcy (np. ilustratora, tłumacza, fotografika etc.).
b) licencjonowane w postaci wolnych licencji typu
Creative Commons lub na licencji udzielonej przez właściciela praw na ich zwielokrotnianie i rozpowszechnianie.
c) które wydały instytucje współtworzące ŚBC i posiadają do nich prawa.
Publikacje ŚBC określają status prawny dokumentów w polu opisu "Prawa". W razie braku opisu, publikacje można wykorzystywać w ramach dozwolonego użytku osobistego, ewentualnie skontaktować się z
instytucją udostępniającą dokument, wskazaną w polu opisu dokumentu "Lokalizacja oryginału".
Pytanie: Czy i w jaki sposób mogę otrzymać skany z publikacji ŚBC?
Odpowiedź 2: Uwaga: ze względu na ograniczenia prawnoautorskie część publikacji ŚBC jest pozbawiona dostępu do treści i dostępna wyłącznie w sieci lokalnej Biblioteki Śląskiej. Biblioteka nie wykonuje dla czytelników usług digitalizacyjnych oraz nie przesyła plików z kopiami tych zbiorów lub ich fragmentów. Więcej - patrz odpowiedź 1.
Dla pozostałych publikacji:
- część publikacji umożliwia samodzielne pobieranie skanów źródłowych (TIFF) - patrz odpowiedź 7.
- dla pozostałych publikacji można zwrócić się o bezpłatne udostępnienie skanów pod adresem digitalizacja@bs.katowice.pl - dla publikacji Biblioteki Śląskiej. W przypadku dokumentów innych instytucji (nazwa w polu opisu "Lokalizacja oryginału"), należy zwrócić się bezpośrednio do nich.
Zamówienie skanów winno zawierać tytuł, link do publikacji oraz określenie numeru skanu bądź strony oryginału (ewentualne dookreślenie jej fragmentu).
Pytanie: Czy można zaproponować dokumenty do digitalizacji?
Odpowiedź 3: Tak, o ile należą one do domeny publicznej. W oparciu o
katalog Biblioteki Śląskiej należy przesłać dane dokumentu (autor, tytuł, sygnatura, ewentualnie link do rekordu katalogu) na adres
digitalizacja@bs.katowice.pl. Po weryfikacji prawno-autorskiej dokument zostanie zeskanowany i opublikowany. Ze względu na unikanie powielania digitalizacji w systemie polskich bibliotek cyfrowych, należy sprawdzić z pomocą serwisu
Federacji Bibliotek Cyfrowych, czy proponowany dokument nie jest już zdigitalizowany i prezentowany w Internecie.
Pytanie: Chcę wykorzystać publikacje ŚBC w swojej prezentacji/w książce/na wystawie. Jak opisać ich pochodzenie?
Odpowiedź 4: O ile odniesienie nie ma charakteru regularnego przypisu (z podaniem linku do opisu publikacji w ŚBC), wykorzystaną publikację lub ich zbiór należy opisać:
>>Ze zbiorów [nazwa instytucji z pola "Lokalizacja oryginału" opisu dokumentu], z zasobów ŚBC<<
Pytanie: Czy można zaproponować własny utwór do opublikowania w ŚBC?
Odpowiedź 5: Tak, o ile posiadacz praw autorskich do utworu udzieli na niego licencji. Warunkiem publikacji w ŚBC jest spisanie umowy licencyjnej, umożliwiającej Bibliotece digitalizację i/lub publikację dokumentu. (
Uwaga:
licencję może udzielić wyłącznie podmiot posiadający majątkowe prawa autorskie do utworu, posiadanie egzemplarza dokumentu nie jest tożsame z posiadaniem praw do utworu).
Po podpisaniu umowy licencyjnej należy przesłać utwór do publikacji w preferowanym formacie PDF. W przypadku dokumentu drukowanego Biblioteka wykona jego digitalizację ze zbiorów własnych, a jeśli nie posiada egzemplarza, winien być on dostarczony do
IMC Digitarium BŚ. W celu opublikowania własnego dokumentu prosimy o kontakt pod adresem:
digitalizacja@bs.katowice.pl.
Pytanie: Posiadam ciekawy/rzadki/zabytkowy dokument. Czy bylibyście Państwo zainteresowani jego nabyciem?
Pytanie: Czy jest możliwe pobranie publikacji i jej plików źródłowych wyższej jakości?
Odpowiedź 7: Tak. Pod oknem publikacji znajduje się menu "Pobierz", skąd można nieodpłatnie pobierać pliki publikacji w dostępnym formacie. Pliki źródłowe w formacie TIFF można pobierać pojedynczo, po wybranym pliku-skanie.
Obecnie nie wszystkie publikacje posiadają podpięte pliki źródłowe, w razie ich braku można zwrócić się o ich bezpłatne udostępnienie pod adresem
digitalizacja@bs.katowice.pl - dla publikacji Biblioteki Śląskiej. W przypadku dokumentów innych instytucji (nazwa w polu opisu "Lokalizacja oryginału"), należy zwrócić się
bezpośrednio do nich.
Publikacje w ŚBC są sukcesywnie uzupełniane o możliwość samodzielnego pobrania plików źródłowych w miarę przenoszenia starego archiwum do zmodernizowanego systemu ŚBC. Skany źródłowe są wykonywane w zależności od typu dokumentu z rozdzielczością 300 (standard), 400 (niektóre czasopisma) lub 600 dpi (niektóre dokumenty stare i zabytkowe). W przypadku potrzeby plików źródłowych o rozdzielczości wyższej, niż dostępna i konieczności ponownego skanowania oryginałów, usługa taka w przypadku zasobów Biblioteki Śląskiej jest odpłatna.
Pytanie: Gdzie można uzyskać merytoryczną informację o zasobach i treściach ŚBC lub zamówić kwerendę?
Odpowiedź 8: Ze względu na wielość podmiotów tworzących zasoby ŚBC i regionalną i lokalną specyfikę zbiorów, zapytania należy kierować
do instytucji udostępniających dane publikacje. Są one wskazane w opisach publikacji, w polach "Lokalizacja oryginału" lub „Publikacja”. W przypadku zasobów Biblioteki Śląskiej o taką informację można zwrócić się
tutaj.
Pytanie: W publikacjach-zasobach ŚBC znalazłem moje dane osobowe. Chciałbym by zostały usunięte (prawo do usunięcia danych, "prawo do bycia zapomnianym" - art. 17 RODO).
Pytanie: Czy muszę mieć konto użytkownika i do czego ono służy?
Odpowiedź 10: Konto użytkownika nie jest konieczne do korzystania z publikacji ŚBC. Obecnie udostępnia ono dodatkowe funkcjonalności: biuletyn e-mail z listą nowo dodanych publikacji oraz półkę czytelniczą umożliwającą zachowanie spisu interesujących publikacji. W celu założenia konta niezbędne jest posiadanie skrzynki e-mail, na którą to, zostanie wysłany link aktywacyjny konta. Aktywacja konta następuje dopiero po kliknięciu przez czytelnika na otrzymany link.
Pytanie: Kto decyduje o wyborze dokumentów do publikacji w ramach ŚBC i jakie są kryteria ich wyboru?
Odpowiedź 11: Cyfrowy zasób ŚBC jest zbiorem kolekcji tworzonych samodzielnie przez współpracujące instytucje w ramach ich własnych programów digitalizacji. Każda z nich kształtuje go autonomicznie i bez nadzoru innych instytucji. Wśród najważniejszych formalnych kryteriów wyboru dokumentów do digitalizacji i publikacji w ŚBC należy wymienić:
- popularność wśród użytkowników (częste udostępnianie),
- konieczność zachowania i ochrony dokumentów (zbiory zabytkowe, w złym stanie zachowania)
- historyczna/naukowa/dziedzinowa wartość,
- rzadkość (unikatowość, jednostkowość),
- związek z regionem (dokumenty dotyczące regionu, wytworzone w regionie lub uniwersalne, lecz przechowywane wyłącznie w tym regionie).
W przypadku zbiorów Biblioteki Śląskiej digitalizacja ma charakter masowy, tj. prowadzona jest w szerokim zakresie, bez wyznaczania szczególnych, wąskich kryteriów wyboru.
Pytanie: Na czym polega wyszukiwanie proste?
Odpowiedź 12: Wyszukiwanie proste polega na wyszukiwaniu słów występujących w wyrażeniu wyszukiwawczym w tekście publikacji, w jej opisie (z możliwością zawężenia zakresu wyszukiwania do jednego elementu opisu np. autora) lub zarówno w opisie publikacji, jak i w jej treści – ustawienie zakresu wyszukiwania na opcję „wszędzie” (wartość domyślna).
Pytanie 13: Na czym polega wyszukiwanie zaawansowane?
Odpowiedź: Wyszukiwanie zaawansowane polega na wyszukiwaniu słów występujących w wyrażeniu wyszukiwawczym w tekście publikacji i (lub) w jej opisie (z możliwością zawężenia zakresu wyszukiwania do jednego elementu opisu), z uwzględnieniem operatorów logicznych. Wyszukiwanie ogólne może być przeprowadzone na poziomie całej biblioteki cyfrowej – przeszukiwane są wtedy publikacje we wszystkich kolekcjach, lub na poziomie wybranej kolekcji – przeszukiwane są wtedy tylko publikacje zgromadzone w tej kolekcji. Ten drugi sposób pozwala skrócić czas wyszukiwania oraz znacznie ogranicza liczbę uzyskanych wyników.
Pytanie 14: Na czym polega wyszukiwanie w indeksach?Odpowiedź: Wyszukiwanie w indeksach, w przeciwieństwie do wyszukiwania ogólnego (prostego i zaawansowanego), ogranicza się do wyszukiwania jedynie w opisach publikacji. Dostępne są indeksy: tytułów, autorów oraz słów kluczowych.